سوزش پا و درمان آن

همه ی ما ممکن است در طول زندگی با احساس سوزش پا مواجه شویم. سوزش پا احساس ناخوشایندی است که می تواند موجب کلافگی بیمار شود. آگاهی نسبت به دلایل و درمان های  سوزش پا، تحمل این حس را راحت تر می کند.

احساس سوزش پا چیست؟

احساس سوزش پا ممکن است با آسیب اعصاب در پاها، که نوروپاتی نامیده می شود، ایجاد شود. با اینکه مشکلات پزشکی متعددی می توانند احساس سوزش در پا ایجاد کند، دیابت رایج ترین علت است. درد ناشی از سوزش پا می تواند ثابت یا منقطع باشد و میزان درد متوسط تا شدید باشد. همچنین درد سوزش پا اغلب در شب بدتر است.

علائم سوزش پا

با توجه به علل مختلف سوزش پا، علائم بسیار متنوعی همراه با آن دیده می شود که ممکن است شامل احساس گرما، خارش، تیر کشیدن، بی حسی یا درد، احساس ضعف یا سنگینی، احساس سوزن سوزن شدن، اسپاسم عضله، کم خونی، خشکی پوست، پوسته ریزی یا تاول روی آن، تورم پا و علائم دیگر باشد. همچنین ممکن است با راه رفتن، ورزش کردن و ایستادن این علائم تشدید شوند.

دلایل احساس سوزش پا چیست؟

احساس سوزش در پا می تواند به دلایل بسیار متنوعی ایجاد شود. که در این مقاله به شرح رایج ترین علل سوزش پا می پردازیم.

نوروپاتی دیابتی (اختلال عصبی ناشی از دیابت):

قند خون بالا که برای مدت طولانی کنترل نشود، می تواند به تدریج عروق خونی و عصب ها را تخریب کند. همچنین قند خون بالا انتقال پیام ها از اعصاب را کاهش می دهد. کاهش انتقال پیام های عصبی می تواند حس را در بخش های مختلف بدن، از جمله پاها، تحت تاثیر قرار دهد. به علاوه قند خون بالا دیواره های عروق خونی که اکسیژن را حمل می کنند، تضعیف کرده و در نتیجه تغذیه اعصاب با اختلال روبرو می شود. جالب است بدانید چاقی، فشار خون، مصرف سیگار و الکل ریسک نوروپاتی را افزایش می دهد.

هنگامی که عصب اندام تحتانی و پاهای شما آسیب ببیند، به نوروپاتی محیطی مبتلا شده اید. نوروپاتی محیطی می تواند باعث احساس سوزش در پاهای شما شود. نوروپاتی محیطی با شیوع کمتر، می تواند بازوها و دست ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
علایم دیگر نوروپاتی محیطی شامل موارد زیر هستند:

• بی حسی یا خارش در دست ها یا پاها
• احساس پوشیدن جوراب تنگ
• دردهای تیز و خنجری
• احساس ضعف یا سنگینی در پاها یا بازوها
• تعریق بیش از اندازه

یک مطالعه نشان داده است نوروپاتی محیطی که دلیلی برای آن یافت نشده باشد،می تواند نشانه ای از ابتلا به دیابت تشخیص داده نشده یا مرزی باشد.

نوروپاتی حسی فیبر کوچک (SFSN):

 یک نوروپاتی دردناک است که اغلب منجر به سوزش دردناک در پاها می شود. سایر علایم شامل فقدان احساس در پاها و فوران های کوتاه درد، هستند. این اختلال به علت فقدان غلاف مَیِلین پوشاننده ی فیبرهای عصبی به وجود می آید. گرچه علت آن نامشخص است، ولی در اغلب موارد دیابت می تواند دخیل باشد.

سوزش پا و سوء مصرف الکل:

سوء مصرف الکل می تواند منجر به نوع دیگری از آسیب عصبی شود که نوروپاتی الکلی نامیده می شود. علاوه بر احساس سوزش در پاها، سایر علایم شامل این موارد هستند: ضعف عضلانی، اسپاسم عضلانی، و از دست دادن عملکرد عضله، اختلال عملکرد ادراری و روده ای، سرگیجه، اختلال تکلم. در نظر داشته باشید که توقف مصرف الکل می تواند از بدتر شدن علائم جلوگیری کند، گرچه برخی از آسیب های عصبی ممکن است برگشت ناپذیر باشند.

بیماری شارکو-ماری-توث Charcot-Marie-Tooth:

نام های دیگر آن، آتروفی ماهیچه ای پرونئال و نوروپاتی حسی و حرکتی ارثی هستند. این بیماری شایع ترین بیماری ارثی اعصاب است و اعصابی که ماهیچه ها را کنترل می کنند تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری یک بیماری پیش رونده است، به این معنا که علایم در گذر زمان شدیدتر می شوند. یکی از اولین علایم آن سوزش، یا احساس سوزن سوزن شدن در پاها یا دست هاست. سایر علائم شامل آتروفی ماهیچه و عدم مهارت انجام کارها(clumsiness) می شوند.

سندرم درد ناحیه ای کمپلکس (CRPS):

سندرم درد ناحیه ای کمپلکس یا CRPS درد مداوم در ناحیه ای از بدن است که از نظر زمان و شدت بروز درد، تناسبی با میزان آسیب وارده ندارد و معمولا در مکان عصب خاصی قرار ندارد. سندروم درد ناحیه ای پیچیده در یک اندام، اغلب بعد از جراحی یا آسیبی که پیام رسانی از مغز و نخاع را تحت تاثیر قرار دهد، دیده می شود. سایر علایم عبارتند از:

• درد سوزشی
• تورم
• تغییر بافت یا رنگ پوست

اریتروملالژیا:

اریتروملالژیا یک بیماری نسبتا نادر است که بیمار پاهایی گرم، قرمز و دردناک بدون دلیل مشخص دارد. شدت بیماری از فردی تا فرد دیگر متفاوت است.
درد می تواند در حالات زیر بدتر شود:

• ورزش
• راه رفتن
• ایستادن
• در معرض گرما قرار گرفتن

سوزش پا و سوء تغذیه:

سوزش پایی که در اثر سوء تغذیه ایجاد شود، قبلا شایع تر بود، اما همچنان در مناطقی که قحطی و سایر فجایع را تجربه می کنند دیده می شود.
در جوامع کنونی، مخصوصا در افراد سالمند، آسیب عصبی ممکن است مرتبط با کمبود در مواد زیر باشد:

• ویتامین B12
• ویتامین B6
• ویتامین B9 (فولات)

این کمبودهای ویتامین B می تواند سوزش پا را ایجاد کند. کمبود ویتامین B ممکن است منجر به کم خونی شود، همچنین تظاهراتی مانند خستگی، گیجی و نفس کم آوردن به همراه داشته باشد.

کم کاری تیروئید:

تیروئید کم کار تناسب هورمون ها را در بدن شما تغییر می دهد. کم کاری تیروئید می تواند باعث تورمی شود که روی اعصاب شما فشار وارد می آورد. علاوه بر سوزش پا، علائم کم کاری تیروئید شامل خستگی، افزایش وزن وخشکی پوست می شود.

سوزش پا و بیماری های عفونی:

سوزش پا می تواند یکی از علائم متعدد عفونت های مختلف باشد، از جمله:

• بیماری لایم(بیماری عفونی باکتریایی که از طریق نیش حشرات آلوده منتقل می شود.)
• HIV
• سیفلیس(بیماری مقاربتی باکتریایی که موجب زخم های عفونی می شود.)
• زونا(بیماری ویروسی که همانند آبله مرغان است و معمولا بزرگسالان به این بیماری مبتلا می شوند.)
• اگر احساس سوزش پا می کنید، از پزشک خود در رابطه با انجام تست های مخصوص بیماری های ذکر شده سوال بپرسید.

بیماری پای ورزشکاران:

پای ورزشکاران یک عفونت مسری قارچی است که اغلب در ورزشکاران دیده می شود. همچنین به نام تینه آ پدیس شناخته می شود. این بیماری می تواند ناخن های پا و دست ها را نیز درگیر کند.

یکی از شایع ترین علایم پای ورزشکاران احساس سوزش یا خارش بین انگشتان یا کف پاها است. همچنین ممکن است علایم زیر نیز وجود داشته باشد:

• تاول های خارش دار روی پاها
• ترک خوردن و پوست انداختن بین انگشتان پا یا کف پاها
• خشکی پوست در طرفین یا کف پاها
• پوست جدید روی پاها
• ناخن هایی که از بستر جدا شده اند، یا بی رنگ، قطور و شکننده هستند.

بیماری های کلیوی:

هنگامی که کلیه ها کارکرد مناسبی ندارند، سموم در خون شما تجمع پیدا می کنند. تجمع سموم در خون می تواند منجر به تورم و خارش در پاها شود. همچنین می تواند باعث موارد زیر شود:

• کاهش دفع ادرار
• تنگی نفس بدون علت
• تهوع
• گیجی
• خستگی
• تشنج
• کما

بیماری های عروق محیطی:

بیماری های عروق محیطی شامل تنگ شدن عروق آورنده ی خون به اندام های تحتانی و پاها است. علایم بیماری های عروق محیطی می تواند مشابه با علایم نوروپاتی محیطی از جمله احساس سوزش در پاها و اندام های تحتانی باشد. همچنین این نوع درد اغلب با راه رفتن یا ورزش کردن شروع می شود.

سندرم تونل تارسال:

سندرم تونل تارسال به شرایطی اشاره می کند که در آن عصبی که از مچ پا به پا می رود، به دلیل تورم یا آسیب تحت فشار قرار دارد. این فشار می تواند منجر به درد و احساس سوزش در پا شود. درد ممکن است به قسمت های بالاتر نیز کشیده شود.

مسمومیت:

مسمومیت با فلزات سنگین و سایر مواد شیمیایی صنعتی طی زمان های طولانی می تواند منجر به علائم نوروپاتی محیطی شود. بعضی داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری های خاص، مانند HIV یا تشنج نیز ممکن است آسیب عصبی ایجاد کند.

شیمی درمانی:

مواد شیمیایی درمانی مورد استفاده برای کشتن سلول های سرطانی ممکن است اثرات سوئی از جمله نوروپاتی محیطی داشته باشند. سایر اثرات سوء شیمی درمانی بر سیستم اعصاب و ماهیچه ای شامل موارد زیر هستند:

• احساس لرزش، خستگی یا درد در ماهیچه ها
• کاهش سرعت رفلکس ها یا مهارت های حرکتی
• مشکلات تعادلی یا هماهنگی
• ضعف عضلانی
• درد

درمان احساس سوزش پا

همان طور که دیدیم احساس سوزش  پا حالتی است که به دلایل بسیار متنوعی ایجاد می شود، بنابراین درمان این مشکل نیز بسیار وابسته به دلایل زمینه ای است. و توجه داشته باشید که درمان با صلاحدید پزشک انجام می شود.

برخی از دلایل، مانند قارچ های پا در پای ورزشکاران یا کفش هایی که بسیار تنگ هستند، می توانند به سادگی برطرف شوند. در این مورد شما ممکن است به مصرف داروهای ضد قارچ و استفاده از کفش های راحت تر، نیاز پیدا کنید. در برخی موارد ممکن است به مکمل های ویتامینی یا مکملهای هورمون تیروئید برای درمان نیاز داشته باشید.

اگر دیابت علت بیماری باشد، به تغییر رژیم یا دارو نیاز خواهید داشت. پزشک شما ممکن است داروهایی برای کمک به درد عصب تجویز کند.
برای دردهای شدید عصبی، تحریک عصب می تواند کمک کننده باشد، از جمله:

• تحریک عصبی الکتریکی
• درمان مغناطیسی
• درمان با لیزر
• نوردرمانی

برای درمان سوزش پا لازم است که با پزشک خود مشورت کنید، اما اقداماتی برای درمان خانگی سوزش پا می توانید در منزل انجام دهید:

پاها را در آب سرد یا حمام یخ برای مدت کوتاهی، قرار دهید. البته این اقدام برای بیماران دارای اریتروملالژیا (بیماری که بیشتر اندام ها دچار قرمزی، درد و سوزش می شوند.) پیشنهاد نمی شود.

قرار دادن پاها در نمک Epsom (مگنزیوم سولفات) یا محلول آب سیب ( Apple cider solution )، اگر دیابت دارید پیش از انجام این کار در این رابطه با پزشک تان مشورت کنید.

مکمل زردچوبه (turmeric) مصرف کنید. کورکومین موجود در زردچوبه می تواند باعث بهبودی درد عصبی شود.
یک کرم موضعی که حاوی لیدوکائین یا کاپسایسین باشد استفاده کنید. یک ترکیب زردچوبه یا زنجبیل که در منزل تهیه شده باشد نیز ممکن است موثر باشد.
پای خود را ماساژ دهید تا جریان خون بهبود پیدا کند.

چه مواقعی برای درمان سوزش پا به پزشک مراجعه کنیم؟

با توجه به علل بسیار متنوع سوزش پا، لازم است در صورت مواجهه برای تشخیص علت زمینه ای به پزشک مراجعه کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید ممکن است نیاز به بازنگری در داروهای کنترل قند خون داشته باشید، همچنین اگر اختلال تیروئید دارید ممکن است نیاز به کنترل آن پیدا کنید. همچنین در صورت شک به بیماری های عفونی لازم است از این لحاظ بررسی شوید. درصورت وجود درد به همراه سوزش نیز به معاینه نیاز خواهید داشت.

 منبع: healthline

دکتر فاطمه ناجی,بهترین دکتر دیسک کمر اهواز، پزشک دیسک کمر اهواز، دکتر دیسک کمر اهواز، دکتر دیسک کمر در اهواز، دکتر متخصص دیسک کمر اهواز، دکتر متخصص دیسک کمر در اهواز، دیسک کمر اهواز، لیزر درمانی دیسک کمر اهواز، لیزر دیسک کمر اهواز، لیزر دیسک کمر در اهواز، متخصص دیسک کمر اهواز، مرکز لیزر دیسک کمر اهواز، بهترین دکتر دیسک کمر در اهواز، بهترین دکتر متخصص ستون فقرات اهواز، فوق تخصص دیسک کمر اهواز، درمان دیسک کمر با لیزر در اهواز، متخصص ستون فقرات در اهواز، سوزش پاشنه پا نشانه چیست، سوزش پایین کمر، سوزش پا نشانه چیست، سوزش پای چپ، سوزش پاشنه، سوزش پای نوزاد، سوزش پای راست، سوزش پا در بارداری